Jak czytać wykresy świecowe

Rynek finansowy nie należy do najprostszych pod względem analizy i rozumienia zachodzących tam procesów. Dla kogoś, kto dopiero zaczyna swoją przygodę z inwestycjami, akcjami i zarabianiem na giełdzie, czytanie wykresów może okazać się trudnym zadaniem. Handel na rynku akcji jest pewnego rodzaju grą i umiejętnością podejmowania ryzyka. Umiejętność interpretowania wykresów świecowych jest kluczowa i bardzo przydatna w rozpoznawaniu aktualnych trendów oraz prognozowaniu przyszłych ruchów i cen.

Czym jest wykres świecowy?

Wykresy świecowe to jedna z najstarszych form analizy technicznej instrumentów finansowych. Szacuje się, że ich początki sięgają XV wieku, a współcześnie stały się niezwykle popularne wśród traderów. Są skuteczną i dość prostą metoda prognozowania oraz doskonałym uzupełnieniem podstawowych narzędzi analitycznych. Ułatwiają podejmowanie właściwych decyzji inwestycyjnych, dokładnie obrazują ekstrema ceny w danym okresie czasu (minimum, maksimum) oraz wartości otwarcia i zamknięcia. Ważne jest, aby zrozumieć kluczowe elementy świecy i to, na co wskazują.

Pojedyncza świeca składa się z korpusu kursu otwarcia, kursu zamknięcia, najniższej i najwyższej wartości zamknięcia. Korpus świecy uznawany jest za wartość większości transakcji, ale za najważniejszą informację zazwyczaj uważa się kurs zamknięcia, który często wskazuje kierunek oczekiwanego trendu. Ogółem mówiąc, im korpus świecy jest dłuższy, tym większa presja na sprzedaż lub kupno danego instrumentu finansowego. Krótki korpus świecy oznacza zaś, że wahania kursu były niewielkie, co może sugerować np. konsolidację.

Wykresy świecowe występują najczęściej w dwóch wersjach kolorystycznych:

• biało-czarny, gdzie biała świeca oznacza wzrost, zaś czarna spadek.
• zielono-czerwony, gdzie zielona świeca jest wzrostowa, a czerwona spadkowa.

Przykłady świec japońskich 

Świece w zależności od wyglądu korpusu i cieni noszą różne nazwy oraz często są zapowiedzią pewnych wydarzeń na rynku finansowym. Kolory korpusu mówią, czy świeczka jest bycza (wzrost cen) czy niedźwiedzia (spadek cen). Cienie (często nazywane także knotami) wskazują najniższą oraz najwyższą cenę danego dnia.

Świeca standardowa – wyróżnia się długim korpusem, co wskazuje na dużą tendencję spadkową.

Szpulka – posiada długi cień dolny oraz górny, co wskazuje na dużą aktywność zarówno Byków, jak i Niedźwiedzi podczas sesji. Krótki korpus, zwany szpulką, oznacza niewielkie wahania pomiędzy kursem otwarcia a kursem zamknięcia. Po długim okresie spadków szpulka może wskazywać na słabość po stronie Niedźwiedzi, potencjalną zmianę lub przerwanie trendu.

Doji – świeca, która nie posiada wcale lub prawie wcale korpusu. Oznacza, że kurs zamknięcia i otwarcia są zasadniczo takie same. Długość górnego i dolnego cienia może być różna, zaś sama świeca przybiera formę krzyża, krzyża odwróconego lub znaku plus. Świeca ta jest oznaką braku wyraźnego trendu, dlatego w tym przypadku ważna jest obserwacja wcześniejszych i późniejszych zmian kursu.

Młot lub wisielec – to nazwy świec, które stosuje się w zależności od tego, w jakim momencie się pojawiają. Młot zazwyczaj jest oznaką odwrócenia trendu spadkowego i zapowiedzią wzrostów. Długi dolny cień oznacza, że sprzedający obniżali ceny w trakcie sesji, ale strona kupująca doprowadziła do wzrostu kursu. Wisielca można zaś spotkać przy końcu trendu wzrostowego.

Odwrócony młot – pojawia się na końcu trendu zniżkowego. Może pojawić się także po okresie zwyżek, wówczas formację tą nazywa się spadającą gwiazdą. Po okresie spadkowym, długi górny cień sygnalizuje dużą presję ze strony kupujących w trakcie sesji. Po pojawieniu się formacji odwróconego młota konieczne jest potwierdzenie trendu zwyżkowego. Spadająca gwiazda jest odwrotnością tej sytuacji – jest zapowiedzią trendu spadkowego.

Marubozu – świece tego typu nie posiadają górnych, ani dolnych cieni. Co więcej, cena minimalna i maksymalna jest odpowiednio równa kursom otwarcia i zamknięcia. Zielona świece Marubozu powstaje, gdy cena otwarcia jest równa minimum, cena zamknięcia jest różna maksimum, a zmiany cen są kontrolowane wyłącznie przez kupujących. Czerwona świeca oznacza, że inwestorzy grający na zniżkę wywierali presję na spadek kursu.

Pojedyncze świece tworzą tzw. formacje a ich znajomość i umiejętność interpretacji jest niezwykle przydatna na rynkach różnych finansowych. Daje możliwość realizacji własnych strategii transakcyjnych. Kluczem do sukcesu jest przede wszystkim zrozumienie, co dana formacja świecowa sygnalizuje przy określonym ruchu cen w danym czasie.

Formacje świecowe i ich znaczenie

Kiedy już poznamy poszczególne świece, będziemy mogli analizować informacje nie z jednego, ale z kilku dni sesyjnych, łączyć je i wyciągać wnioski na temat trendów rynkowych. Możemy wyróżnić dziesiątki formacji, jednak do tych najczęściej spotykanych należą:

• Formacja Objęcia – widać wyraźnie ostatnią świecę, która obejmuje wcześniejsze sesje. Jest to często kluczowy punkt odwrócenia trendu. Może to być formacja objęcia bessy, bądź hossy.
• Zasłona Ciemnej Chmury – jest podobna do Formacji Objęcia, jednak nie obejmuje całkowicie poprzedniej sesji. Świeca spadkowa otwiera się powyżej poziomu poprzedniej sesji, ale jej zamknięcie występuje poniżej środka korpusu poprzedniej świecy. Ten typ formacji zazwyczaj pojawia się na końcu trendu wzrostowego i często poprzedza początek spadku.
• Formacje trójświecowe – przykładowo może być to formacja Trzech białych żołnierzy, sygnalizująca dużych ruch po stronie Byków i trend zwyżkowy i odwrotnie – Trzy czarne kruki, będące formacją oznaczającą trend spadkowy i dużą aktywność po stronie niedźwiedzi.
• Młot i wisielec – kolor świecy wisielca, bądź młota nie ma większego znaczenia. Istotny jest jednak kolor świecy w kolejnej sesji. Może wskazywać na faktyczne odwrócenie trendu. Inwestorzy wykorzystują to jako dodatkowe potwierdzenie do podjęcia planowanych działań. Formacja wisielca pojawia się bardzo często na szycie trendy wzrostowego. Świeca ta posiada wówczas bardzo długi cień dolny, oznaczający presję ze strony sprzedających. Podobna formacja tworzy się na dnie trendu spadkowego (młot).

W porównaniu z wykresami kołowymi, punktowymi, czy słupkowymi, wykresy świecowe oferują doskonały graficzny obraz trendów, jakie panują na rynku. Na tego typu wykresach łatwo jest zauważyć luki, zaś kolor i wygląd świecy pomaga twierdzić, jaki nastrój panuje na rynku. Aby jak najlepiej interpretować i rozumieć sytuacje, należy szukać świec, które potwierdzają dany trend.

Czego nie dowiemy się z wykresów świecowych?

Wykresy świecowe są bardzo przydatne, jeśli chcemy zobaczyć ogólny obraz zachowania kursu. Jednak do przeprowadzenia kompleksowej analizy często używa się także wiele innych metod i narzędzi. Świece nie dostarczają informacji o tym, co działo się pomiędzy otwarciem a zamknięciem, mogą również zawierać dużą ilość szumu rynkowego. Możemy mieć także do czynienia z niezamkniętymi świecami, które na ogół zmieniają się bardzo szybko. Taka sytuacja znacząco utrudnia interpretację danej świecy i wydłuża czas analizy. Oczywiście programy do tworzenia wykresów świecowych zawierają szereg przydatnych funkcji, za pomocą których można zmieniać ramy czasowe, w celu uzyskania krótszych interwałów. Niemniej jednak, w celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji o zachowaniu na rynku, zmieniających się trendach i prognozach, warto tworzyć analizy na podstawie kilku narzędzi.

Podsumowanie

Wielu traderów i ekspertów finansowych uważa wykresy świecowe za bardzo przejrzyste i prostsze do interpretowania od tradycyjnych wykresów słupkowych. W praktyce obrazują bitwę między bykami i niedźwiedziami w określonym czasie. Są jednym z podstawowych narzędzi, jakim posługuje się niemalże każdy inwestor. Pozwalają na szybką analizę kursów, co w połączeniu z doświadczeniem i umiejętnością interpretacji poszczególnych danych daje dużą przewagę nad pozostałymi uczestnikami rynku.

Ucząc się analizy, czytania i interpretacji wykresów świecowych szybko zauważymy, że to potężne i przydatne narzędzie, pomagające podejmować właściwe decyzje transakcyjne. Pojedyncza świeczka często jest w stanie pokazać o wiele więcej niż tradycyjny wykres liniowy. Handel w oparciu o świece japońskie często jest bardzo opłacalny. Analizując wykresy świecowe traderzy potrafią rozpoznawać główne trendy momentum, a także obecny sentyment rynku. Mimo, iż na pierwszy rzut oka wydaje się, że taka metoda prezentowania danych jest skomplikowana, to w rzeczywistości wykresy świecowe są polecane szczególnie dla początkujących graczy na rynku Forex. Odrobina praktyki pokazuje, że się czytelne, przejrzyste i zrozumiałe, co ułatwia ich analizę.